Fotograferen vanuit een vliegtuig

Wat is er leuker dan als je met het vliegtuig op vakantie gaat om je vakantieboek te beginnen en / of te eindigen met een foto die vanuit het vliegtuig is genomen.

Om een goede foto vanuit het vliegtuig te maken moet je met verschillende dingen rekening houden.

In dit artikel kun je allerlei tips lezen voor het maken van een foto vanuit een vliegtuig.

Stoel bij het raam

Een eerste vereiste is om een stoel dicht bij het raam en in het voorste deel van het vliegtuig te krijgen.

Als je dicht bij een vleugel zit geeft dit je een extra mogelijkheid, dan kun je in de compositie van je foto een deel van de vleugel meenemen.

Als je naast de vleugel zit, word je uitzicht belemmerd door de vleugel. Zit je achter de motoren, dan kan de kwaliteit van je foto beïnvloedt worden door de afgifte van warmte van de motoren en achterin het vliegtuig heb je meer last van beweging.

Camera, lens en filters

Zonder camera kun je natuurlijk geen foto nemen. Om vanuit het vliegtuig foto’s te maken kun je een compact camera of DSLR camera gebruiken. DSLR staat voor Digitale Single Lens Reflex-camera.

Gebruik een standaard lens of nog mooier een zoomlens. Laat de lensstabilisator (VR) altijd aan.

Je moet overigens geen polarisatiefilter gebruiken wanneer je vanuit een vliegtuig fotografeert, de glazen ramen van het vliegtuig zijn namelijk al gepolariseerd. Als je dan een polarisatiefilter zou gebruiken krijg je een cross-polarisatie wat een blauw/paars regenboogeffect gaat geven op je foto.

Een UV-filter kan wel nuttig zijn om wazigheid door ultraviolet te verminderen.

Camera-instellingen: Ga voor handmatige focus

Omdat de camera bij het door glas fotograferen in de war kan raken kun je het best de camera handmatig scherpstellen. Zet je camera van auto focus (AF) naar handmatige (manual) focus (MF) om handmatig scherp te kunnen stellen. Stel je fotocamera in op bergen of focus op oneindig.

Sluitertijd, diafragma en ISO

In een vliegtuig heb je altijd last van trillingen wat je hand onvast maakt en je hebt te maken met een bewegend beeld om te fotograferen, zet je camera dus op een hoge sluitertijd. Bij het stijgen en landen verandert het beeld onder je (land) nog sneller.

Neem een sluitertijd van minstens 1/250 voor het maken van een goede foto. Ideaal is een diafragma van f8 of hoger, die levert meestal de beste kwaliteit, maar dit ligt natuurlijk ook aan je lens.

Bij het instellen van het diafragma is het handig om ook even te kijken hoe vuil het vliegtuigruitje is waar je door moet fotograferen. Als je ruit erg vuil is kan een diafragma van bijvoorbeeld f16 je foto bederven.

Gebruik een zo laag mogelijke ISO om zo min mogelijk ruis of korrel op je foto te krijgen. Zorg er wel voor dat je je ISO zo aanpast dat de ISO in balans blijft met je diafragma en sluitertijd.

Witbalans

Wat je ook fotografeert vanuit het vliegtuig, de witbalans kun je het beste op “schaduw” of “bewolkt” zetten. Als je de witbalans op automatisch laat staan, kan het zijn dat je foto enigszins blauw zal zijn.

Gebruik geen flitser

Het heeft geen nut om een flitser te gebruiken. Het onderwerp wat je op de foto wilt zetten ligt buiten het bereik van je flitser. De flitser zal alleen maar storend werken, zoals reflectie op het raam, waardoor de foto mislukt.

Bestandsformaat

Maak een keuze met welke bestandsformaat je je foto’s maakt, RAW of JPEG. Met RAW heb je de meeste mogelijkheden om achteraf nog wat aan de foto’s te bewerken.

Zet je camera niet tegen het vliegtuigraam aan

Een grote fout die mensen vaak maken is om de lens tegen het raam van het vliegtuig te zetten bij het nemen van een foto. Als je de camera tegen het vliegtuigraam aan zet zal je camera bewegen door de trillingen van het vliegtuig en zal je foto niet scherp zijn.

Je kunt beter de camera zo dicht mogelijk bij het raam houden zonder het raam aan te raken. Om reflecties vanuit het vliegtuig tegen te gaan kun je eventueel, indien mogelijk, een zonnekap aan je lens zetten of je kunt je vrije hand rond je lens houden zodat reflecties vanuit het vliegtuig door je hand worden tegengehouden.

Neem de foto rechtuit en door het middelste deel van het raam

Schiet je foto zoveel mogelijk door het middelste deel van het raam. Daar zul je het minste last hebben van reflecties, het glas is in het midden vlakker dan aan de randen, daar heb je meer last van vervorming.

Neem zoveel mogelijk je foto rechtuit. Als je je foto schuin naar achteren of in een steile hoek naar beneden neemt heb je last van vervorming door het glas en reflecties vanuit het vliegtuig. Hierdoor kun je een wazig beeld krijgen.

Reflectie kun je zoals al eerder genoemd verminderen door je vrije hand ter bescherming rondom je lens te leggen. Ook wil het wel helpen om het plafondlampje tijdens het fotograferen uit te doen.

Maak je foto aan het begin van de vlucht

Vliegtuigramen krijgen de neiging om dicht te vriezen of condens te krijgen als je een langere tijd vliegt. Het is daarom handig om aan het begin van de vlucht al foto’s te maken.

Heb je camera gereed

Zorg dat je je camera gereed hebt, er zijn meestal maar weinig momenten dat je foto’s van de aarde zelf kunt maken, want als je boven de wolken vliegt zie je de aarde niet. Er zijn dan natuurlijk wel mooie wolkenpartijen om op de foto te zetten.

Neem je foto snel. Een vliegtuig beweegt snel, dus als je iets interessant ziet om te fotograferen moet je snel zijn en een foto maken.

Kijk naar je compositie

Dit lijkt tegenstrijdig met het voorgaande punt. Maar hier kun je van te voren al over hebben nagedacht. Kijk van te voren al naar de mogelijkheden die je hebt om vanaf jou plaats een foto te nemen.

Soms lijken onderwerpen vanuit het raam heel spectaculair, maar als je later naar de foto kijkt kun je hem toch saai en weinig inspirerend vinden. Het is dus belangrijk om te kijken hoe je je foto tot leven kunt brengen.

Dit kan bijvoorbeeld door een deel van de vleugel of motor op de foto te zetten, een kustlijn, een verandering in landschap en het kan zelfs iets vanuit het vliegtuig zijn. Neem zowel horizontale als verticale foto’s. Kijk naar je onderwerp en hoe de compositie het mooiste wordt. Denk hierbij aan de regel van derden.

Tips voor je compositie

Hieronder volgen een aantal compositie tips om je alvast wat ideeën en inspiratie te geven voor als je een foto wilt maken vanuit een vliegtuig.

Wolken

Op je vlucht zal er nooit een tekort aan wolken zijn. Wil je een mooie foto maken van een wolkenpartij, dan kun je je compositie meer diepte geven door een deel van de vleugel op de foto te zetten.

Als je dit doet kun je het best zorgen dat je handmatig kunt scherpstellen en je focus op oneindig staat.

Stadsgezichten

Stadsgezichten kun je maken tijdens het opstijgen of bij het landen. Je kunt dan spectaculaire foto’s maken. Probeer zowel horizontale als verticale foto’s te nemen en denk aan de regel van derden.

Stadsgezichten bij nacht

Een stad in het donker met al zijn lichten kan een spannende foto opleveren. Om een foto bij nacht te nemen kun je het beste de handmatige modus gebruiken met de lens wijd open en een sluitertijd van minstens 1/250 of sneller.

Om een mooier resultaat te krijgen kun je altijd later de foto nog nabewerken.

Bergen

Het mooiste tijdstip om bergen te fotograferen is als de zon schaduwen werpt over de bergketens. Hierdoor zie je meer structuur en worden de vormen meer geaccentueerd op de foto.

De zon geeft de mooiste schaduwen in de eerste en laatste uren dat hij opkomt of ondergaat.

Overige tips

Zorg dat de camera uit staat en bewaar hem onder de stoel voor je. Veeg eventueel vooraf het raam schoon als het vuil is. Zorg ook dat je weet of je tijdens het opstijgen of landen je fotocamera mag gebruiken, want bij sommige vliegtuigmaatschappijen is het gebruik van elektronische apparatuur tijdens het opstijgen en landen verboden.

Verder is het ook verstandig om van te voren uit te zoeken of je in een bepaald land mag fotograferen vanuit de lucht. In Nederland is het Besluit Luchtfotografie per 1 juni 2013 vervallen. Sinds juni 2013 is het voor iedereen toegestaan om te fotograferen vanuit de lucht zonder vergunning. (bron: Rijksoverheid.nl)

Tot slot

Fotograferen vanuit het vliegtuig kan uitdagend zijn en mooie unieke foto’s opleveren. Ik hoop dat bovenstaande informatie en tips hiertoe zullen bijdragen. Wil jij je ervaring delen of heb je nog andere tips? Laat het hieronder in de reacties weten.