De regel van derden is waarschijnlijk de meest bekende en gebruikte compositieregel van fotografie. Het kan worden toegepast op alle onderwerpen om de compositie en balans van een foto te verbeteren.
De regel van derden is daarom ook vaak de eerste compositieregel waar je als beginnend fotograaf over leert, hoort of leest. Het is een goede basis voor een interessante foto.
Alle regels zijn er natuurlijk om gebroken te worden. Ik zou compositieregels dan ook eerder zien als een goede richtlijn bij het maken van je foto’s. Wanneer je een foto maakt zonder de regel van derden te gebruiken hoeft dit niet meteen een saaie foto te zijn.
Wat is de regel van derden?
Het basis principe van de regel van derden is dat je een afbeelding zowel horizontaal als verticaal in drieën verdeeld. Je krijgt dus in totaal 2 horizontale en 2 verticale lijnen die een afbeelding in 9 gelijke vlakken verdeeld waardoor er 4 kruispunten van lijnen ontstaan. Het ziet er als volgt uit:
De theorie is dat wanneer je een onderwerp op of rond de lijnen plaatst je foto een goede balans heeft en dat het voor de kijker natuurlijker oogt.
De regel van derden is ook wetenschappelijk een goede techniek. Studies hebben uitgewezen dat de ogen van mensen meestal eerst naar een van de 4 kruispunten gaat in plaats van naar het midden van de foto.
De regel van derden werkt dus met de natuurlijke manier van kijken en werkt het niet tegen.
Hoe kun je de regel van derden gebruiken?
Om de regel van derden te gebruiken moet je van te voren bedenken welke elementen je op de foto het meest belangrijkste vindt.
Beeld vervolgens de lijnen van de regel van derden in terwijl je door de beeldzoeker of op het LCD scherm van je camera kijkt om de belangrijkste elementen en horizon in de buurt van de lijnen en kruispunten te plaatsen.
Wanneer je een camera hebt met autofocus kun je wellicht ook de autofocus punten als referentie gebruiken om de regel van derden in te beelden. Sommige camera’s hebben tevens een instelling waarmee je de lijnen van de regel van derden kunt bekijken.
De horizon kun je plaatsen op of rond een van de twee horizontale lijnen, afhankelijk van of je je foto wilt richten op de lucht of grond. Het hoofdonderwerp kun je op of rond een kruispunt plaatsen en indien er nog meer onderwerpen zijn kun je deze zoveel mogelijk op of rond de andere kruispunten plaatsen om de meeste impact te krijgen op je foto.
Foto door: Mark Fischer
Bestaande foto’s bijsnijden om de regel van derden toe te passen
Wanneer je op bestaande foto’s de regel van derden wilt toepassen kun je de foto bijsnijden. Dit geeft je de mogelijkheid om de belangrijkste elementen te herpositioneren totdat de regel van derden is toegepast.
In een programma als Adobe Lightroom zit een ingebouwde “Crop overlay” waarvan de regel van derden een optie is. Dit plaatst de lijnen van de regel van derden bovenop de foto waardoor je de positie van de elementen goed kunt bijsnijden. Je kunt tevens ook direct zien of de horizon van je foto goed recht staat.
Conclusie
De regel van derden is een compositieregel die door iedereen eenvoudig is toe te passen. De regel van derden zorgt ervoor dat het belangrijkste onderwerp niet centraal op de foto staat, maar in de buurt van een van de vier kruispunten.
Dit alles wordt gedaan om een goede balans en compositie te krijgen waardoor de foto voor de kijker natuurlijker oogt.
