Witbalans (WB), het woord alleen schrikt je misschien al af wanneer je hier helemaal niets vanaf weet. Het klinkt allemaal technisch en ingewikkeld.
Ik geef het toe, toen ik er voor het eerst over hoorde dacht ik ook dat het weer iets ingewikkelds was wat ik op een camera kon instellen.
Witbalans is echter best eenvoudig te begrijpen en het zorgt ervoor dat de kleuren op je foto’s er het beste uit komen te zien. Het is dus zeker de moeite waard om witbalans te leren begrijpen aangezien het een grote impact heeft op de foto’s die je maakt.
Ik beloof dat ik het zo eenvoudig mogelijk probeer uit te leggen, zodat je witbalans eenvoudig onder de knie kunt krijgen.
Wat is witbalans?
Wanneer wij met onze ogen naar een wit object kijken, dan passen onze ogen zich aan de lichtomstandigheden aan om te zorgen dat het object goed wit blijft voor ons. Het maakt dus niet uit of je binnen met lamplicht, buiten in de zon of in de schaduw naar een wit object kijkt.
Onze ogen passen zich uitstekend aan, maar onze digitale camera’s kunnen dit helaas niet. Hetzelfde object zal bij verschillende lichtomstandigheden een andere kleur krijgen, die bepaald wordt door de kleur licht in de scène (kleurtemperatuur). Dit kan ervoor zorgen dat een foto blauw (koel) of oranje (warm) toont.
We moeten onze digitale camera dus een handje helpen om de juiste kleuren weer te geven op de foto en dit is mogelijk door de witbalans in te stellen.
Zodra het wit op de foto goed wordt weergegeven zal je zien dat alle andere kleuren op de foto ook op hun plaats vallen en je dus een mooie foto kunt maken met de juiste kleuren.
Simpel gezegd bepaald de witbalans dus hoe accuraat de kleuren in je foto zijn in vergelijking met de werkelijkheid. Met een goed ingestelde witbalans boots je de correctie die wij doen met onze ogen na op een foto.
Witbalans instellingen op je camera
Alle camera’s hebben wel een manier om de witbalans handmatig in te stellen of een automatische stand zodat je zelf niets hoeft te doen.
Verschillende digitale camera’s hebben een verschillende manier om de witbalans in te stellen. Het is verstandig om even de handleiding van je camera erbij te pakken om precies te lezen hoe je de witbalans instellingen moet aanpassen.
Je ziet ook vaak dat je de mogelijkheid hebt om een vooringestelde witbalans (preset) instelling te kiezen. Om natuurlijke kleuren te krijgen op de foto, moet je een witbalansinstelling selecteren die overeenkomt met de lichtbron. Je hebt vaak de volgende opties op digitale spiegelreflexcamera’s en ook regelmatig op compactcamera’s:
Automatische witbalans
De automatische instellingen zorgt er uiteraard voor dat de witbalans automatisch wordt ingesteld aan de lichtomstandigheden die de camera herkent. Dit is een goede stand omdat het in veel situaties best goed werkt. Vaak kun je echter in andere witbalans standen een iets beter resultaat behalen.
Gloeilamplicht/kunstlicht
Dit is een stand die je kunt gebruiken binnenshuis wanneer je bij gloeilamplicht of normaal lamplicht een foto maakt. Het zorgt ervoor dat de foto wat koeler wordt omdat de foto anders snel een oranje gloed krijgt.
TL-licht (Fluorescerend)
Deze stand is voor wanneer je met tl-verlichting fotografeert. Je ziet dit vaak in kantoren en ziekenhuizen. Met deze stand compenseer je het koele licht dat tl-verlichting met zich meebrengt.
Daglicht/zonlicht
Dit is een instellingen voor als je buiten aan het fotograferen bent bij normaal daglicht. Deze instelling kun je niet terugvinden op alle camera’s omdat de witbalans “vrij normaal” wordt ingesteld in deze stand.
Bewolkt
De naam zegt het al, dit is een ideale stand wanneer je aan het fotograferen bent op een bewolkte dag. Deze stand zorgt ervoor dat alles een wat warmere kleur krijgt.
Flits
De flitsstand is wanneer er weinig belichting is en je een foto maakt met een flitser. Deze instelling zorgt ervoor dat de juiste witbalans wordt gekozen bij een slecht belichte scène en compenseert het koelere licht wat uit de flitser komt.
Schaduw
Een locatie met veel schaduw zorgt vaak voor een koel belichte (blauwere) foto. Dit is een instelling om de kleuren wat meer op te warmen terwijl je objecten in de schaduw fotografeert.
Handmatig de witbalans instellen op je camera (custom stand)
In de meeste gevallen voldoen de bovenstaande witbalans voorinstellingen om een goed resultaat te behalen. Wanneer deze instellingen echter niet voldoen aan je eisen heb je vaak met een digitale spiegelreflexcamera de mogelijkheid om zelf de juiste witbalans in te stellen.
Dit is een goede manier om de juiste witbalans in te stellen en dus de juiste kleuren op de foto te krijgen. Je hebt hier echter wel de tijd voor nodig, tijd die je in bepaalde situaties niet zal hebben.
Hoe het handmatig instellen van de witbalans precies werkt hangt van je camera af (kijk in de handleiding). Waar het op neer komt is dat je een foto moet maken van een grijskaart (kaart gekleurd met 18% grijs) in de lichtomstandigheden waarin je gaat fotograferen en instellen dat dit de witbalans moet zijn.
Dit wordt vervolgens door de camera als referentiepunt gebruikt voor de witbalans berekening die voor alle foto’s geldt die je daarna neemt totdat je opnieuw de witbalans instelt.
Zelf de kleurtemperatuur instellen
Het is tevens mogelijk om zelf de kleurtemperatuur in te stellen op je camera. Je hebt hier echter wel een kleurtemperatuurmeter voor nodig om te weten welke kleurtemperatuur je moet instellen. Een kleurtemperatuur meter is helaas wel vrij duur om aan te schaffen. Het is echter wel de meest accurate methode.
De kleurtemperatuurwaardes die je moet instellen worden altijd aangegeven als Kelvin, de bedenker van deze schaal.
Witbalans is achteraf aan te passen indien je in RAW fotografeert
Een voordeel om je foto’s in het RAW bestandsformaat te fotograferen is dat je achteraf de witbalans nog kunt aanpassen.
Sterker nog, omdat een RAW bestand alleen de ruwe waarden bevat die rechtstreeks van de sensor afkomen, moet je de witbalans nog aangeven wanneer je de foto bewerkt.
Expres fotograferen met een verkeerd witbalans
In de meeste gevallen wil je dat de kleuren op de foto zo accuraat mogelijk worden weergegeven. Wanneer je echter een creatieve foto wilt maken is het soms juist mooi om de kleur extra warm (oranje) of koel (blauw) te maken.
Wanneer je de zonsopkomst wilt fotograferen heb je vaak ook de verkeerde witbalans instelling nodig. Dit komt omdat bijvoorbeeld de automatische stand de warme kleuren corrigeert naar wat koelere kleuren. Hierdoor verlies je juist de warme kleuren die je vast wilt leggen.
Je kunt dit vaak oplossen door te fotograferen in de bewolkt- of schaduwstand. Dit zorgt voor meer warme kleuren op de foto.
Welke witbalansinstelling kun je het best gebruiken?
Alle standen zijn er niet voor niets en leren je iets over fotografie en de ideale instellingen voor verschillende omstandigheden. Wanneer je twijfelt kun je het best de automatische stand gebruiken of een voorinstelling.
Wat ik iedereen aanraadt om te doen is om eens alle voorinstellingen uit te proberen. Je ontdekt zo precies wat deze instellingen met je foto doen.
De witbalansinstelling die je het best kunt gebruiken hangt van verschillende factoren af en wanneer je in RAW fotografeert kun je het achteraf nog aanpassen. Daarnaast heeft iedereen ook zijn of haar eigen voorkeur. Je hebt de volgende mogelijkheden om uit te kiezen:
Fotograferen in de automatische stand
Je kunt altijd in de automatische stand schieten als je in RAW fotografeert of het nog niet helemaal goed snapt. Vergeet echter niet dat je met oefenen het eenvoudigst uit de automatische stand kunt komen.
Fotograferen met witbalans voorinstellingen (presets)
Zoals je hebt kunnen lezen zijn er voor verschillende lichtomstandigheden, verschillende voorinstellingen waaruit je kunt kiezen. Wat je kunt doen is aan de hand van de situatie waarin je je bevindt de juiste voorinstelling selecteren.
Handmatig witbalans instellen (custom stand)
Om handmatig de witbalans in te stellen moet je een grijskaart hebben. Daarnaast kost het ook meer tijd om de witbalans in te stellen dan de bovenstaande standen. Tijd die je in bepaalde situaties niet hebt. Bepaal dus goed wanneer je hier de tijd voor hebt.
Kleurtemperatuur handmatig instellen
Wanneer je een kleurtemperatuurmeter hebt is dit de meest accurate manier om de witbalans goed in te stellen. Een kleurtemperatuurmeter is echter vrij duur en zeker niet noodzakelijk wanneer je net begint met fotograferen.
Blijf foto’s maken en ontdek de witbalansinstellingen
Dit waren de mogelijkheden die je hebt. Het belangrijkste blijft natuurlijk dat je foto’s blijft maken en oefent met de witbalansinstellingen.
Met de informatie uit dit artikel hoop ik dat je al een eind op weg bent geholpen met het begrijpen van de witbalans. Door het in praktijk te brengen ontdek je het eigenlijk pas echt.
Succes met het maken van foto’s met de perfecte kleuren.
, het woord alleen schrikt je misschien al af wanneer je hier helemaal niets vanaf weet. Het klinkt allemaal technisch en ingewikkeld.){kind=link}